Ոսումնասիրելով տատիկի ձեղնահարկի հին իրերը՝ կարծես հայտնվում ես այլ աշխարհում:
Ներկայիս սերունդը դժվար թե կարողանա կռահել, թե ինչ կարող է լինես այս հետաքրքիր արտաքինով փայտե արկղի մեջ: Իսկ ահա տարեցները տեսնելով սա՝ անմիջապես կհիշեն նրա մեջ պահպանվող իրը:
Ահա, թե ինչու հնահավաքները իրական пրս են սկսել հին կարի մեքենաների:
Այո՛, այո, վերջին տարիներին վաճառվեցին Պոդոլսկի մեխանիկական գործարանի ձեռքի կարի մեքենաները, որոնցից ունեին մոտավորապես երեսուն տարի առաջ գրեթե յուրաքանչյուր ընտանիք:
Հիշում եմ՝ փոքր ժամանակ ինչ հետաքրքրությամբ էի ուսումնասիրում կարի մեքենայի վրա եղեծ զшրդարանքները: Ես հիացած էի սեւ լաքապատված գործի վրա, եւ հետնամասում գտնվող մետաղական զարդարանքնով:
Այժմ դժվար թե այսպիսի փայլուն և հետաքրքիր զարդարանքներով կարի մեքենաներ գտնել:
Ուրեմն ինչո՞ւ էր խորհրդային արտադրանքը Պոդոլսկից այդքան շատ նրբագեղ :
Պարզվեց, որ Պոդոլսկի կարի մեքենաները պատմություն են ունեցել նախքան հեղшփոխական ժամանակներից, եւ դրանց նախատիպերը եղել են հայտնի «Զինգեր» գործարանի արտադրանքը: Այդ օրերին մոդեռնիզմի ոճը ծաղկում էր եւ նույնիսկ սովորական իրերը փորձել են հնարավորինս զարդարել:
«Զինգեր»- ը հիմնադրվել է 1851 թվականին եւ շուտով դարձել է կարի մեքենաների խոշորագույն արտադրողը: Այս ամերիկյան ընկերության արտադրանքը հայտնի էր ամբողջ աշխարհում, այդ թվում `Ռուսաստանում:
Սակայն 20-րդ դարի սկզբին նրա աշխատանքը դարձավ անարդյունք, քանի որ Ռուսաստանը սկսեց կարի մեքենաներ ներկրել արտերկրից, հայտնվեցին մրցակիցներ և հնարավորույուն եղավ մարդկանց համար գնելու ավելի ցածր գնով : Հետո «Զինգեր» ընկերության ղեկավարությունը որոշեց սկսել Մոսկվայի տարածքում կարի մեքենաների արտադրությունը:
Այդ նպատակով Պոդոլսկ քաղաքում ձեռք բերվեց հողատարածք : Այդ ժամանակ դա շատ փոքր բնակավայր էր, ընդամենը 5000 բնակիչ ուներ, ուստի նոր գործարանի կառուցումը համեմատաբար էժան էր: Երկաթուղին շատ մոտ էր գործարանին, ինչը չափազանց ձեռնտու էր:
Մի փոքր պատմությունից
Ընդամենը մեկ տասնամյակում «Зингер» գործարանը դարձավ Եվրոպայում ամենամեծը: Մինչեւ Առաջին համաշխարհային պшտերազմի սկսվելը, գործարանը տարեկան արտադրեց 600,000 կարի մեքենա: Միայն Ռուսաստանում եղել են ավելի քան 3000 խանութներ, ավելին, մեքենաները բաժանորդներին ուղարկվել են փոստով:
Ռուսական ««Зингер» արտադրանքը բարձր է գնահատվել արտասահմանում:Մեքենաները պատրաստակամորեն գնում էին ինչպես եվրոպական երկրներում, այնպես էլ Չինաստանում, Ճապոնիայում եւ Պարսկաստանում: 1914 թ.-ին Ռուսաստանը աշխարհում երկրորդ տեղն է զբաղեցրել ԱՄՆ-ից հետո կարի մեքենաների վաճառքով, տարեկան դրանք վաճառելով 63.5 մլն ռուբլի:
Սանկտ-Պետերբուրգում կառուցվել է շքեղ գրասենյակ, որն այժմ զարդարում է Նեվսկու պրոսպեկտը: Շքեղությունից բացի, շենքը կարողացավ պարծենալ մի շարք առաջադեմ տեխնիկական նորարարություններով, որոնք 20-րդ դարի սկզբին քաղաքացիներին զարմացրին վերելակները և նույնիսկ մինչեւ տանիքից ձյունը մաքրող ավտոմատ տեխնիկան:
Ի դեպ, այս շենքում է, որ այժմ գտնվում է «ВКонтакте» գրասենյակը:
«Զինգեր» կարի մեքենայի ձեւավորումն այնքան հաջող էր, որ նման մեքենաների արտադրությունը տեւեց մի քանի տասնամյակ, գրեթե անփոփոխ:
Նույնիսկ զարդարանը գրեթե նույնն էր մնացել, եւ 20-րդ դարի սկզբի նորաձեւ մոդելները դարձան Պոդոլսկի արտադրանքի ստորագրության առանձնահատկությունը:
Ի դեպ, շատ լեգենդներ կապված են հին կարի մեքենաների հետ:
Նրանցից մեկի համաձայն, 1998 թ.-ին «Զինգեր» ընկերությունը հայտարարեց մեքենաների որոնումը սերիայի համարով, սկսած մեկով: Համաձայն լուրերի, այդ երջանիկ տիրոջը ակնկալվում է տալ 30 հազար դոլարի չափով պարգեւ, մինչեւ միլիոն դոլար, ուստի հնահավաքները սկսկեցին զանգվածայաին աշխատանքներ՝ ձեռք բերել այդպիսի մեքենաներ: Այս մասին պաշտոնական հաստատում չկա, բայց, ինչպես ասում են, առանց կրակի ծուխ չի լինի…
Մեկ այլ լեգենդի համաձայն, ռուսական «Զինգեր» -ի ամենավաղ օրինակները պարունակում էին արժեքավոր պшլադիումի մետшղ: Վերջերս նույնիսկ լուրեր էին տարածվում, որ հազվագյուտ մեքենաների սկզբնական ասեղներում կա հազվագյուտ նյութ `կարմիր ս-նդիկ:
